1. Nguyên nhân thắng lợi

Chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không do nhiều nguyên nhân, trong đó có các nguyên nhân cơ bản là:

Một là, sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Trung ương đảng, mà thường xuyên, trực tiếp là Quân ủy Trung ương.

Sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Đảng thể hiện trước hết ở việc giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ chiến lược: cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, tập trung cho kháng chiến thắng lợi.

 đưa ra chủ trương quyết tâm đánh thắng các cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, tạo niềm tin, củng cố ý chí chiến đấu cho quân và dân ta. Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương luôn chủ động về chiến lược, chiến dịch; dự báo, đánh giá đúng tình hình, nghiên cứu nắm chắc âm mưu, thủ đoạn của địch, đã kịp thời tập trung sự lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt mọi công tác chuẩn bị và đối phó thắng lợi trước mọi tình huống của chiến tranh.

Trung ương Đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo kết hợp chặt chẽ đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị và ngoại giao, vừa đánh vừa đàm để sớm giành thắng lợi; vừa tổ chức lực lượng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, vừa tổ chức sơ tán dân cư, bảo đảm an toàn; vạch trần âm mưu, thủ đoạn, tội ác của đế quốc Mỹ và tay sai phản ánh kịp thời tình hình chiến sự và những gương chiến đấu dũng cảm, động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ, nhân dân nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, quyết chiến, quyết thắng giặc Mỹ xâm lược.

Hai là, quân và dân ta đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, dũng cảm, kiên cường, sáng tạo, quyết đánh, biết đánh và quyết thắng kẻ thù.

Kẻ thù luôn dùng sức mạnh tác chiến bằng vũ khí trang bị, phương tiện chiến tranh hiện đại, ngược lại, ta lấy yếu tố con người với nghị lực chiến đấu phi thường và sức mạnh sáng tạo, trình độ cao về nghệ thuật tác chiến, cùng với vũ khí trang bị để giành thắng lợi, Từ đó, Đảng, Nhà nước, Quân đội thường xuyên chủ động, quan tâm xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần vững mạnh ngay từ thời bình, coi trọng công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức chính trị, tinh thần cảnh giác cách mạng cho toàn dân, toàn quân, Quân và dân miền Nam anh dũng tiến lên, "chia lửa" với đồng bào miền Bắc

Ba là, quân và dân ta đã mưu trí, sáng tạo, tìm được cách đánh B.52.

yếu tố rất quan trọng là tìm được cách đánh B.52 - vấn đề được cả thế giới quan tâm, vì B.52 là "niềm tự hào", là "thần tượng" của không lực Hoa Kỳ. Cho đến nay trên thế giới vẫn chưa có lực lượng nào bắn rơi B.52 (trừ ở Việt Nam).

Bốn là, sự đồng tình ủng hộ, giúp đỡ của bè bạn quốc tế và nhân loại tiến bộ là một trong những yếu tố rất quan trọng để làm nên Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không".

Chiến dịch Lai-nơ-bếch-cơ II bị phản đối mạnh mẽ trên khắp thế giới. Nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa đứng về phía Việt Nam, lên án các cuộc ném bom của đế quốc Mỹ. Ở nhiều nước phương Tây, chính phủ và báo chí cũng lên tiếng chỉ trích hành động của đế quốc Mỹ.

Các nước xã hội chủ nghĩa: Liên Xô (trước đây), Trung Quốc, Cu Ba.. . và bạn bè trên thế giới đều thể hiện sự bất bình trước những cuộc không kích của không quân Mỹ vào miền Bắc Việt Nam. Trên các diễn đàn quốc tế, Liên Xô thường xuyên nêu lên và ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam; chi viện kịp thời vũ khí, tích cực giúp Việt Nam đào tạo đội ngũ cán bộ quân sự có thể khai thác, sử dụng có hiệu quả vũ khí hiện đại, cử chuyên gia sang giúp đỡ bộ đội Việt Nam về mặt kỹ thuật. Những vũ khí, trang bị do Trung Quốc giúp ta từ đầu cuộc kháng chiến tiếp tục phát huy tác dụng trên các chiến trường.

2. Ý nghĩa lịch sử

- "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" là một trong những chiến thắng vĩ đại ở thế kỷ XX, viết tiếp những trang sử vàng chói lọi trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.

- Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" góp phần bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa, giữ vững thành quả cách mạng đã giành được, tạo ra bước chuyển chiến lược căn bản về cục diện của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

- Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" là chiến thắng của chế độ mới xã hội xã hội chủ nghĩa, đánh bại sức mạnh quân sự hùng hậu của chủ nghĩa đế quốc đứng đầu là Mỹ.

- Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" góp phần dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân mới; làm tăng thêm sức mạnh và thế tiến công của phong trào cách mạng thế giới; củng cố mềm tin chiến thắng cho các lực lượng đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc dân chủ và tiến bộ xã hội.

- Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" đã chứng minh sức sống của học thuyết Mác - Lênin về chiến tranh và cách mạng và giá trị tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh.

3. Bài học kinh nghiệm của Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không"

Một là, giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt của Đảng mà thường xuyên là Quân ủy Trung ương và cấp ủy các cấp trong suốt quá trình chuẩn bị và tiến hành cuộc chiến đấu.

Hai là, kế thừa và phát huy nghệ thuật quân sự lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn trên cơ sở phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc.

Ba là, thường xuyên nắm chắc âm mưu, thủ đoạn của địch, nắm vững lực lượng, phương tiện, ý đồ và hướng tiến công chu yếu của địch để có phương án tác chiến phù hợp, hiệu quả.

Bốn là, xây dưng dlmg thế trận phòng không nhân dân vũng chắc, phát huy tốt vai trò nòng cốt của các lực lượng thường trực Phòng không - Không quân, nắm các địch, tìm cách đánh sáng tạo.

Năm là, nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa và bạn bè quốc tế, của nhân loại tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên thế giới.

Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc ta trong thế kỷ XX, mãi mãi là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí kiên cường, bất khuất bản lĩnh, trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam, để lại nhiều bài học kinh nghiệm quí báu cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay/./